Pokolenie przemiany w Polsce – historia, pamięć i pieśni patriotyczne w Limanowej
W piątek, 9 maja 2025 roku, w Muzeum Regionalnym Ziemi Limanowskiej odbyło się wydarzenie pt. „Pokolenie Przemiany w Polsce”, połączone z koncertem pieśni patriotycznych „Póki Polska żyje w nas”. Wydarzenie zgromadziło licznych mieszkańców Limanowej i okolic, którzy z zainteresowaniem wysłuchali wykładów, a na zakończenie wspólnie zaśpiewali najpiękniejsze polskie pieśni.
Inicjatywa, która ożywiła historię
Pomysłodawcą projektu jest Monika Karlińska-Nawara, prezes Fundacji im. Marszałka Marka Nawary, która zwróciła się do Muzeum Regionalnego Ziemi Limanowskiej oraz Polskiego Towarzystwa Historycznego Oddział w Limanowej z inicjatywą powołania zespołu badawczego. Jego zadaniem była koordynacja i realizacja przedsięwzięcia poświęconego pokoleniu Polaków, którzy przetrwali czasy zaborów, walk o niepodległość i odbudowy państwa.
Projekt otrzymał dofinansowanie ze środków Ministerstwa Obrony Narodowej w ramach programu podtrzymywania i upowszechniania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej. Wsparcie finansowe MON wyniosło 24 300 zł, a całkowita wartość projektu to 41 075 zł.
Odkrywanie historii pokolenia przemiany
Uroczystość rozpoczęła się o godzinie 10:00 wykładem Jerzego Gizy, znanego publicysty historycznego i biografa, który wygłosił prelekcję pt. „Sądecczyzna i Ziemia Limanowska – Polski Piemont Piemontu”. Wystąpienie to zainaugurowało projekt poświęcony chorążemu Stanisławowi Mące (1890–1939) – legioniście, uczestnikowi trzech wojen, a także kawalerowi Orderu Virtuti Militari, którego życie symbolizuje trudne losy pokolenia Polaków urodzonych na przełomie XIX i XX wieku.
Następnie głos zabrała Monika Karlińska-Nawara, która w poruszającym wystąpieniu „Wielka historia w domowej szufladzie” wspomniała o zmarłych bliskich, a także opowiedziała, jak odkrywała dzieje swojego przodka. Jej słowa pokazały, jak ważna jest pamięć rodzinna w budowaniu narodowej tożsamości.
Bartłomiej Studniarek, student i pracownik muzeum, wprowadził zebranych w tajniki poszukiwań historycznych, zachęcając do odkrywania własnych korzeni i dokumentowania rodzinnych historii.
Na koniec Jaga Wrońska opowiedziała adekwatnie do tematu całego wydarzenia kilka słów o swoich dzielnych przodkach, których bez wątpienia można nazwać bohaterami i patriotami, po tej wypowiedzi przyszedł czas na koncert.
Koncert, który poruszył serca
Podsumowaniem wydarzenia był koncert „Póki Polska żyje w nas” w wykonaniu wybitnej artystki Jagi Wrońskiej – znanej m.in. z Kabaretu Loch Camelot i Piwnicy pod Baranami, a także współtwórczyni Krakowskich Lekcji Śpiewania. Jej głos, nazywany „słowikiem lwowskim”, zrobił wielkie wrażenie na publiczności, która chętnie włączała się w śpiew, tworząc wzruszającą wspólnotę pamięci.
Chorąży Stanisław Mąka – bohater, którego warto pamiętać
Projekt poświęcony chorążemu Mące ma na celu przywrócenie pamięci o ludziach, którzy walczyli o niepodległość Polski, odbudowywali kraj po latach zaborów, a w 1939 roku znów stanęli do walki w obronie ojczyzny. Stanisław Mąka, odznaczony m.in. Krzyżem Niepodległości i czterokrotnie Krzyżem Walecznych, poległ 17 września 1939 roku na Kępie Oksywskiej.
Patronaty i zespół badawczy
Projekt został objęty honorowymi patronatami m.in. Wicemarszałka Województwa Małopolskiego Witolda Kozłowskiego, Starosty Limanowskiego Mieczysława Urygi oraz Burmistrz Miasta Limanowa Jolanty Juszkiewicz. Nad jego realizacją czuwa zespół badawczy w składzie: Magdalena Urbaniec (dyrektor Muzeum), dr Adrian Cieślik, Jerzy Giza i Bartłomiej Studniarek.
Wydarzenie pokazało, że historia nie jest tylko zbiorem dat i faktów, ale żywą opowieścią o ludziach, którzy kształtowali naszą teraźniejszość. Dzięki takim inicjatywom pamięć o bohaterach wciąż trwa – póki Polska żyje w nas.
Organizatorzy dziękują wszystkim uczestnikom za obecność i zapraszają na kolejne wydarzenia poświęcone historii Ziemi Limanowskiej i jej bohaterom.
Autor:
Krystian Garczyński MRZL
